Το άγχος αποχωρισμού, η ομαλή προσαρμογή και τα κλάματα στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο είναι τα πρώτα προβλήματα που αντιμετωπίζουν γονείς και εκπαιδευτικοί την αρχή της χρονιάς.
Κάθε αρχή και δύσκολη, έτσι και στο σχολείο, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να διατηρήσουν το χαμόγελο και την διάθεση τους ασκώντας ενσυναίσθηση και θετικό κλίμα στην τάξη. Στο άρθρο που ακολουθεί θα δούμε συνοπτικά μερικές συμβουλές για την προσαρμογή σε νέο σχολικό περιβάλλον που αφορούν τους παιδαγωγούς, καθώς και 10 δραστηριότητες που θα βοηθήσουν την ομαλή μετάβαση στο σχολείο.
Σαν Ονειροβάτες είμαστε υπέρ της προσαρμογής με το μοντέλο του Βερολίνου
Σχετικά με την ομαλή προσαρμογή (για παιδαγωγούς)
Χρειαζόμαστε μερικές πολιτικές ή αρχές στο σχολείο μας. Αυτό θα βοηθήσει την ομαλή προσαρμογή αλλά θα δείξει και στους γονείς πως είμαστε έτοιμοι για την διαχείριση οποιασδήποτε κρίσης προκύψει!
- Το κάθε παιδί έχει το ρυθμό του και τον χρόνο του, χρειάζεται να έχουμε υπομονή στα παιδιά αλλά και στους γονείς. Σεβόμενη πάντα την αξιοπρέπεια κάθε παιδιού, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να σκύψουμε πάνω από κάθε παιδί ώστε να αντιληφθούμε τα συναισθήματα του.
- Οι γονείς χρειάζονται σιγουριά. Εξηγήστε τους πως θα αντιδράσετε σε περιστατικά άγχους αποχωρισμού ή προσαρμογής και τονίστε την διαχείριση κρίσεων που έχετε ως εκπαιδευτικοί αλλά και ως σχολείο.
- Το σχολείο είναι το μέρος που θα αγκαλιάσει όλους τους μαθητές, ανεξάρτητα την προσαρμογή ή την στάση τους στην αρχή. Κρατήστε ένα όμορφο κλίμα από την αρχή και δείξτε την θετική σας στάση.
- Το κλάμα κατά την προσαρμογή στον παιδικό σταθμό, η θλίψη και γενικά κάθε αρνητικό συναίσθημα δεν επικοινωνούν κάποιο προσωπικό πρόβλημα που έχει ένα παιδί μαζί σας. Όλα αυτά τα περιστατικά είναι έκφραση συναισθήματος και το παιδί προσπαθεί να μας επικοινωνήσει μια ανάγκη του.
Οδηγίες παιδοψυχολόγου για την ομαλή προσαρμογή στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο
- Καλωσόρισε τους γονείς και ετοίμασε την συζήτηση
Είναι σημαντικό να έχεις χαλαρή και εύθυμη διάθεση καθώς το άγχος αποχωρισμού και η ομαλή προσαρμογή δεν είναι μόνο των παιδιών. Οι γονείς μπορεί να εκφράσουν έντονες ανησυχίες ή να νιώθουν ευέξαπτοι καθώς θα είναι μια εμπειρία που δεν έχουν ξαναζήσει. - Μιλάμε για τα συναισθήματα
Στα μεγαλύτερα παιδιά άνω των 3 ετών μπορούμε να μιλήσουμε για το τι νιώθουμε και να εκφράσουμε με λόγια αυτά που αισθάνεται ο κάθε φίλος μας. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα μπορεί να γίνει και σε συνεργασία με άλλες παιδαγωγούς σαν μικρό θεατρικό. - Αγκαλιά και ενσυναίσθηση
Η πιο απλή μα πιο σημαντική συμβουλή είναι το σωματικό και συναισθηματικό δέσιμο με τα παιδιά. Η σωματική σιγουριά θα τους δώσει την στοργή που χρειάζονται και η επιβεβαίωση των συναισθημάτων τους θα τα βοηθήσει να ηρεμήσουν και να εκλογικεύσουν αυτό που νιώθουν. - Κάντε τον αποχωρισμό διασκεδαστικό
Μιλήστε με τους γονείς πριν φύγουν για το τι θα κάνουν μόλις έρθουν να πάρουν τα παιδιά. Ενθουσιαστείτε με αυτό που θα γίνει μετά το σχολείο και υποσχεθείτε πως και εσείς στο σχολείο θα παίξετε και θα κάνετε πολλά πράγματα που το παιδί αγαπά.
- Time In! Σύνδεση
Αν υπάρχει χώρος και χρόνος τολμήστε να συνδεθείτε με τα παιδιά ατομικά. Δοκιμάστε να συζητήσετε μαζί τους με ήρεμο τόνο, να πέσετε στο ύψος τους και στη συνέχεια να μιλήσετε και για τα δικά σας αισθήματα.
Δραστηριότητες για ομαλή προσαρμογή στον παιδικό σταθμό ή το νηπιαγωγείο
Υπάρχουν δεκάδες δραστηριότητες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ομαλή προσαρμογή ενός παιδιού στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο. Εμείς, δοκιμάζοντας χρόνια δράσεις και μιλώντας με μια μεγάλη μερίδα εκπαιδευτικών μαζέψαμε τις 10 καλύτερες δραστηριότητες για την αρχη της χρονιάς που θα σας βοηθήσουν να ζήσετε όμορφες στιγμές και να δεθείτε με τους νέους μαθητές σας.
- Οι αγαπημένες μου φωτογραφίες
Ζητήστε από τα παιδιά να φέρουν στο σχολείο φωτογραφίες των γονιών τους ή του σπιτιού τους ή από το κατοικίδιο τους. Με αυτό τον τρόπο θα θυμούνται, θα ξέρουν πως κάτι τους περιμένει και μπορούν να μιλήσουν για όλα όσα αγαπούν στην τάξη σε μια δραστηριότητα αυτογνωσίας. Μπορεί αυτή η δραστηριότητα να έχει αντίθετα αποτελέσματα γι’ αυτό αν κάποιο παιδί δεν νιώθει άνετα μπορείτε να συνεχίσετε με κάτι άλλο. - Έχω κάτι μαζί μου
Μπορεί να είναι ένα παιχνίδι ή το αγαπημένο αρκουδάκι του παιδιού. Αυτή η δραστηριότητα κρατά από τον κύριο Βίννικοτ και το παιχνίδι μεταβίβασης. Τα παιδιά νιώθουν στοργή και οικειότητα έχοντας κάτι δικό τους σε ένα άγνωστο μέρος. Ρωτήστε περισσότερα για αυτό το αντικείμενο, πάρτε μια συνέντευξη από το αρκουδάκι του παιδιού και ζητήστε περισσότερες πληροφορίες για τις συνήθειες του.
- Οπτικές ρουτίνες
Είναι πολύ σημαντικό, πέρα από την λεκτική επικοινωνία, κάποιες ρουτίνες να είναι σε οπτική μορφή. Ένα πλαστικοποιημένο πρόγραμμα, φωτογραφίες από τους χώρους του σχολείου και άλλες ιδέες που μπορεί να έχετε μπορεί να δώσουν στα παιδιά την αίσθηση προβλεψιμότητας που χρειάζονται ώστε να νιώθουν ασφάλεια. Μπορείτε να δείτε ένα ολοκληρωμένο πακέτο με ρουτίνες εδώ.
- Κουκλοθέατρο και θεατρικό παιχνίδι
Οι τέχνες έχουν την ικανότητα να μαλακώνουν την ψυχή. Με μια κούκλα μπορείτε να μιλήσετε απευθείας στην ψυχή των παιδιών και να παρουσιάσετε παραδείγματα σαν μικρά σενάρια. Επίσης στο θεατρικό παιχνίδι, με απλά αξεσουάρ (γάζες, σεντόνια, πανιά) μπορείτε να δημιουργήσετε μια θάλασσα, ένα βουνό ή μια βάρκα που θα πάει όλα τα παιδιά σε ένα μέρος μαγικό. Χρησιμοποιήστε την φαντασία σας και μην σκέφτεστε περίπλοκα πράγματα, να έχετε στο νου σας την κοινωνική τριβή και την εμπιστοσύνη.
Ψάξε στο blog μας ή δες στο Youtube ιδέες για κουκλοθέατρο και θεατρικό παιχνίδι! - Παράδειγμα με παραμύθι
Υπάρχουν πολλά παραμύθια για την αρχή της χρονιάς. Εμείς για παράδειγμα αλλάξαμε ένα παραμύθι που ήταν γραμμένο στα αγγλικά και το κάναμε βίντεο που μπορείς να δεις εδώ. Σκοπός μας είναι να βάλουμε τα παιδιά στη θέση του ήρωα ώστε να δουν πως το σχολείο υπάρχουν άτομα που νοιάζονται και θέλουν το καλό τους.
- Βγάλε ένα τραγούδι
Μπορεί να μοιάζει δύσκολο αλλά δεν είναι. Μπορείς να ετοιμάσεις ένα τραγούδι με τα παιδιά ή να το δημιουργήσεις από την αρχή. Το τραγούδι θα είναι δικό σας ή θα έχεις αλλάξει τους στίχους από ένα διάσημο τραγούδι με σκοπό να μιλάς για το όμορφο σχολείο και πως θα δεις την μαμά μετά από αυτό. Εμείς, δημιουργήσαμε ένα τραγούδι, φτιάξαμε τις κάρτες και το τραγουδάμε κάθε χρόνο πριν τις παραστάσεις μας εδώ.
- Παιχνίδια αναγνώρισης συναισθημάτων
Η αρχή για να δημιουργήσουμε όμορφες στιγμές χωρίς κλάματα και γκρίνιες είναι η αναγνώριση των συναισθημάτων. Δοκιμάστε να περιγράψετε στα παιδιά καταστάσεις με ζώα που νιώθουν μοναξιά, φόβο, χαρά, λύπη ή ενθουσιασμό και μιμηθείτε αυτά τα συναισθήματα μαζί με τα παιδιά.
- Θετικές σκέψεις στον τοίχο
Μια από τις πιο έξυπνες δραστηριότητες που μπορεί να σας ακολουθεί σε όλη τη χρονιά είναι οι θετικές σκέψεις. Ξεκινάμε με το “είμαι δυνατός”, “μπορώ να τα καταφέρω” και συνεχίζω “είμαι ένα μεγάλο λιοντάρι να κοίτα τα μπράτσα μου”. Με αυτές τις φράσεις μπορούμε κάθε πρωί να κάνουμε ένα μικρό συνέδριο αυτοπεποίθησης πριν ξεκινήσουμε ώστε να έχουμε πάρει την δύναμη που θέλουμε για να συνεχίσουμε τη μέρα μας. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα μπορεί να γίνει και με παραλλαγές ανάλογα τον κάθε μαθητή και τα ενδιαφέροντα του. - Μαθαίνω να χαιρετώ με πολλούς τρόπους
Για να κάνω τον αποχαιρετισμό πιο ήρεμη διαδικασία μπορώ κάθε φορά να χαιρετώ διαφορετικά. Μπορώ να χαιρετήσω ανέπαδα στελνοντας φιλιά στον αέρα, σαν τον ελέφαντα ή σαν το καγκουρό. Μπορείτε να μάθετε και στους γονείς αυτούς τους χαιρετισμού και να κάνετε ένα διαδραστικό παιχνίδι κάθε πρωί ή σε κάθε αποχαιρετισμό. - Το ρολόι των ζώων
Αυτή η δραστηριότητα μπορεί να γίνει με κανονικό ρολόι ή απλά με κάρτες ζώων. Κάθε ζώο μας λέει τι πρέπει να κάνουμε ή ρωτάμε το ζώο τι πρέπει να κάνουμε. Για παράδειγμα η αγελάδα μας λέει να φάμε, το γουρουνάκι μας λέει να πάμε για ύπνο και μετά από πέντε ζώα η αλεπού μας λέει πως η μαμά θα έρθει να μας πάρει. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά νιώθουν ασφάλεια και έχουν μια προβλεψιμότητα με χαρακτήρες που αγαπούν και τους νιώθουν οικείους.
Ομαλή προσαρμογή στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο
Τα πράγματα δεν είναι πάντα εύκολα καθώς έχουμε τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να αναγνωρίσουν αλλά και να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους. Αρχή μας είναι η θετική στάση και η ενσυναίσθηση. Τα προβλήματα της αρχής και της ομαλής προσαρμογής αργά ή γρήγορα θα φύγουν.
Πιστεύω πως με αυτές τις οδηγίες και τις δραστηριότητες τα παιδιά θα νιώσουν μαζί σας ασφάλεια και στοργή που είναι τα μόνα πράγματα που χρειάζονται για μια ομαλή προσαρμογή.